Qatar và những cáo buộc bốc lột sức lao động vì World Cup
Báo cáo của Tổ chức Ân xá cho biết, các nhân viên bảo vệ ở Qatar đã bị từ chối nghỉ ngơi nhiều ngày, buộc phải làm việc trong điều kiện nhiệt độ 50C mà không có nước và sống tại phòng trong điều kiện mất vệ sinh.
Báo cáo của Tổ chức Ân xá cho biết, FIFA có liên quan trực tiếp tới những vụ vi phạm nhân quyền gây chấn động trước World Cup. Các nhân viên bảo vệ ở Qatar đang làm việc trong điều kiện tương đương với lao động cưỡng bức, bao gồm cả các dự án liên quan đến World Cup năm nay theo một báo cáo mới của Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết. Những người lao động nhập cư lo sợ bị trục xuất cảm thấy bất lực trong việc thách thức chủ lao động của họ về các điều kiện bất hợp pháp với một số người lao động thường xuyên làm việc theo ca 12 giờ và nhiều nhất là 84 giờ một tuần trong nhiều tháng liên tục.
Các nhân viên bảo vệ đã phải chịu đựng cái nóng 50 độ phồng rộp trong những tháng mùa hè khi công việc ngoài trời được cho là bị hạn chế và trong một số trường hợp. Họ bị từ chối nơi trú ẩn hoặc nước uống. Báo cáo dẫn lời lao động như sau ‘Họ nghĩ rằng chúng ta là máy’. Tổ chức Ân xá đã ám chỉ các nhà tổ chức World Cup là FIFA có liên hệ trực tiếp với những hành vi vi phạm nhân quyền này.
Hồ sơ dài 74 trang, phỏng vấn 34 nhân viên từ tám công ty an ninh tư nhân, cáo buộc cơ quan quản lý của bóng đá thế giới không tiến hành thẩm định đối với ba công ty mà họ ký hợp đồng. Họ cung cấp dịch vụ cho các cơ quan bảo vệ như các bộ chính phủ và sân vận động bóng đá, cũng như các cơ sở hạ tầng quan trọng khác cho World Cup.
Một số công ty đã cung cấp dịch vụ bảo mật cho các giải đấu gần đây của FIFA ở Qatar, bao gồm Cúp thế giới các câu lạc bộ 2020 và Cúp Ả Rập năm 2021. Kết quả cho thấy FIFA vẫn đang sử dụng một trong các công ty, với cảnh báo của Tổ chức Ân xá rất có thể hành động lạm dụng này sẽ tiếp diễn trong thời gian diễn ra giải đấu World Cup trừ khi có hành động khẩn cấp.
Nó diễn ra chỉ vài ngày sau khi lễ bốc thăm được thực hiện cho World Cup Qatar vào tháng 11 và tháng 12 tại một buổi lễ lấp lánh ở thủ đô Doha của đất nước. Khoảng hai triệu lao động nhập cư từ khắp châu Á và châu Phi đã đến Qatar sau khi nước này được trao giải World Cup vào tháng 12 năm 2010. Hơn 6.500 công nhân đã chết kể từ khi Qatar được trao giải World Cup.
Báo cáo mới nhất này chỉ ra những vụ lạm dụng đáng kinh ngạc của hàng chục nghìn người đang làm việc trong lĩnh vực an ninh tư nhân. Đa số nhân viên bảo vệ làm việc 12 giờ mỗi ngày, không có thời gian nghỉ, hàng tháng và đôi khi cả năm. Một người đàn ông được phỏng vấn, ‘Abdul’ đến từ Bangladesh, cho biết anh ấy không có một ngày nghỉ nào trong ba năm trong khi một công nhân đến từ Kenya cho biết anh ấy thường đi làm nhiều tháng mà không có một ngày nghỉ nào.
Một số người được phỏng vấn, có danh tính được Tổ chức Ân xá bảo vệ, cho biết họ phải làm việc 84 giờ mỗi tuần khi luật việc làm Qatar áp dụng tối đa 60 giờ. Người lao động bị phạt vì mắc sai lầm trong công việc, không được trả lương làm thêm giờ theo mức hợp pháp và buộc phải sống tại phòng mà được cho là mất vệ sinh.
Nhiều người phải chịu sự phân biệt đối xử về lương bổng trên cơ sở quốc tịch, chủng tộc và ngôn ngữ. Luật pháp trong nước đảm bảo mức lương hàng tháng tối thiểu 1.000 Riyals – khoảng 210 bảng Anh – tương đương với mức lương theo giờ là 1,01 bảng Anh cho một tuần 48 giờ sáu ngày. Nhưng một công nhân cho biết anh ta đã bị phạt 500 Riyals (105 bảng Anh) – bằng một nửa mức lương cơ bản hàng tháng của anh ta vì không mặc áo sơ mi đúng cách sau khi đi vệ sinh.
Stephen Cockburn, người đứng đầu công bằng kinh tế và xã hội của Tổ chức Ân xá Quốc tế, cho biết: “Chỉ còn vài tháng nữa là World Cup diễn ra, FIFA phải tập trung làm nhiều hơn nữa để ngăn chặn những hành vi lạm dụng trong lĩnh vực an ninh tư nhân vốn đã rất nguy hiểm, hoặc chứng kiến giải đấu bị tàn phá thêm bởi sự lạm dụng.”
Một tuyên bố của Bộ Lao động Qatar viết: “Qatar đã có hành động ngay lập tức để khắc phục các trường hợp sai phạm riêng lẻ, nhưng những trường hợp này không phải là lỗi cơ bản của hệ thống lao động mạnh mẽ hiện nay. Tỷ lệ các công ty vi phạm quy tắc đã và sẽ tiếp tục giảm khi các biện pháp thực thi được áp dụng và sự tuân thủ tăng lên giữa các nhà tuyển dụng. Qatar đã nhiều lần nói rằng cải cách hệ thống là một quá trình lâu dài và việc thay đổi hành vi của mọi công ty cần có thời gian. Thực tế là không có quốc gia nào khác đi nhanh đến vậy, nhưng đối với một số người, tốc độ thay đổi sẽ không bao giờ đủ nhanh.”
